Ataki paniki i lęk paniczny

Zawroty głowy, przyspieszenie akcji serca, pocenie się, dygotanie – to głównie objawy somatyczne, towarzyszące napadom paniki. Badania dowodzą, że na lęk paniczny cierpi od 3 do 5% populacji na świecie. To zaburzenie w skrajnym nasileniu może uniemożliwiać normalne funkcjonowanie. Czym jest lęk paniczny i jak sobie z nim radzić?

Czym jest lęk paniczny?

Lęk paniczny (inaczej zespół lęku napadowego, zaburzenie paniczne) to zaburzenie lękowe, w którym chorzy doświadczają nieoczekiwanych, poważnych ataków paniki, rozpoczynających się uczuciem silnego niepokoju, lęku lub przerażenia. Napadom paniki towarzyszą fizyczne objawy lęku, jak np. przyspieszona akcja serca czy uczucie braku tchu. Ataki te nie są wywoływane przez konkretne czynniki sytuacyjne, a pojawiają się niespodziewanie. Lęk paniczny najczęściej występuje jednocześnie z agorafobią (ok. 90% przypadków), ale może występować także bez niej. Agorafobia to lęk przed przebywaniem w miejscach publicznych, w tłumie, otwartej przestrzeni lub z dala od domu, skąd ucieczka byłaby trudna bądź niemożliwa. Osoby cierpiące na lęk paniczny z agorafobią obawiają się, że jeśli poza domem będą miały jakiś problem (np. utrata kontroli nad pęcherzem czy atak paniki) nie będą mogły liczyć na pomoc lub znajdą się w bardzo krępującej dla nich sytuacji. Z powodu tych obaw, osoby z lękiem panicznym nie czują się swobodnie w codziennych sytuacjach i w skrajnych przypadkach mogą nawet stać się więźniami we własnym domu.

Jakie są najczęstsze objawy lęku panicznego?

Najbardziej charakterystycznym objawem lęku panicznego są powtarzające się ataki paniki, czyli nagłe, niespodziewane napady silnego lęku lub uczucia dyskomfortu. Zazwyczaj trwają od kilku do kilkunastu minut. Podczas epizodów paniki pojawiają się objawy fizyczne, m.in.:

• Przyspieszenie akcji serca 
• Pocenie się
• Drżenie lub dygotanie
• Suchość w jamie ustnej
• Nudności
• Zawroty głowy
• Uderzenia gorąca
• Zimne dreszcze

Podczas napadów paniki pojawiają się także objawy psychiczne, tj. obawa utraty kontroli, „zwariowania", obawa śmierci, uczucie depersonalizacji i derealizacji przedmiotów. Uważa się, że napady paniki są spowodowane katastroficzną interpretacją doznań płynących z ciała. Osoba, cierpiąca na lęk paniczny, przyspieszoną akcję serca w stresującej sytuacji może zinterpretować jako znak, że za chwilę będzie miała zawał serca i umrze. W takiej sytuacji jej serce zaczyna bić jeszcze szybciej i tym samym nasila się irracjonalny lęk. W efekcie, taka osoba jest uwikłana w błędne koło, w którym zachowania zabezpieczające nasilają strach i uczucie dyskomfortu. Do najczęstszych myśli katastroficznych, jakie mają osoby cierpiące na lęk paniczny, należą przekonania o tym, że za chwilę wydarzy się coś złego z ich zdrowiem/ ciałem, np.: „Zaraz się uduszę", „Nie uda mi się stąd wydostać", „Za chwilę zwymiotuję / zemdleję". Takie obawy w skrajnej postaci mogą doprowadzić do całkowitego unikania miejsc publicznych przez osoby z lękiem panicznym.

Jak leczyć lęk paniczny i napady paniki?

Dla osób cierpiących na lęk paniczny bardzo ważne jest zauważenie zagrażających interpretacji normalnych, bezpiecznych zdarzeń - podkreśla Monika Rzońca, psycholog Talk&Solve, doświadczeny specjalista w leczeniu napadów paniki. Ludzie z tym zaburzeniem powinni starać się zmieniać nieracjonalne przekonania i zastępować je logicznymi, prawdziwymi wyjaśnieniami. Niestety, często samodzielne poradzenie sobie z lękiem panicznym bywa bardzo trudne lub wręcz niemożliwe. Aby nie dopuścić do sytuacji, w której nie jesteśmy w stanie wyjść z domu w obawie przed napadem paniki, po zauważeniu niepokojących objawów powinniśmy jak najszybciej udać się do specjalisty. Diagnozę lęku panicznego można postawić wtedy, gdy nieoczekiwane napady paniki się powtarzają i gdy cierpiąca na nie osoba bezustannie obawia się kolejnych ataków. Krótkoterminowy nurt terapii TSR jest niezwykle skuteczną metodą w leczeniu zaburzeń lękowych. W ramach terapii indywidualnej proponujemy serię ok. 5 spotkań z psychologiem. W terapii lęku panicznego skupiamy się na myślach, emocjach i objawach fizjologicznych Klienta. Staramy się zidentyfikować myśli odpowiedzialne za wywołanie ataków paniki i zmienić je na alternatywne, niezagrażające przekonania. Niezwykle ważny jest dla nas moment, w którym atak lęku odpuszcza, emocje wracają do normy i ciało się uspokaja – to tę chwilę należy najdokładniej poznać i na niej się skupić. Wraz z Klientem opracowujemy techniki przyspieszenia tego momentu i tym samym skrócenia napadów paniki. Takie ćwiczenie pozwala na przywrócenie poczucia kontroli nad emocjami, utraconej w świetle doświadczanych ataków. W efekcie, Klient może powrócić do zaniechanych wcześniej aktywności i zacząć cieszyć się życiem bez napadów paniki.

Jak można umówić się na wizytę do specjalisty od lęku panicznego?  

Jest kilka dobrych sposobów na umówienie wizyty. Można umówić się dzwoniąc pod nr tel. +48603448888 lub wysyłając maila na adres: terapeuci@talkandsolve.pl. Wygodnym sposobem jest również umówienie wizyty on-line, gdzie na bieżąco można zweryfikować dostępność terapeuty z własnym kalendarzem.

Monika Rzońca - ZnanyLekarz.pl

Kamila Kalbarczyk - ZnanyLekarz.pl