Nerwica lękowa – co to jest?

Nerwica lękowa nazywana jest też lękiem uogólnionym i występuje u około 5-8% populacji. Osoby cierpiące na to schorzenie doświadczają uporczywego lęku uogólnionego, tzw. wolnopłynącego, który pojawia się niezależnie od okoliczności zewnętrznych i aktualnej sytuacji życiowej osoby. Niepokój ten dotyczy codziennych spraw, takich jak obowiązki domowe, problemy zdrowotne lub możliwości ich wystąpienia, problemy w pracy, konflikty rodzinne, relacje z rówieśnikami w szkole czy też problemy finansowe. Lęk ten jest znacznie bardziej nasilony niż u osób zdrowych, co mniej lub bardziej ogranicza codzienne funkcjonowanie chorującej osoby i przysparza jej dużo cierpienia. W rezultacie osoba ta doświadcza ciągłego napięcia i nieustannie się zamartwia.

Jak objawia się nerwica lękowa? 

Osoby chorujące na nerwicę lękową odczuwają wyraźne napięcie, niepokój i obawy dotyczące codziennych spraw i wydarzeń. Aby zdiagnozować nerwicę objawy te muszą trwać przez minimum sześć miesięcy. Dodatkowo występuje też przynajmniej jeden spośród poniższych symptomów:

-Mocne lub przyśpieszone bicie serca, może pojawić się też kołatanie serca,
-Drżenie rąk, nóg lub innych części ciała,
-Pocenie się,
-Suchość w jamie ustnej, która nie jest spowodowana przez inne przyczyny, takie jak odwodnienie czy zażywanie określonych leków.

Charakterystyczne dla nerwicy lękowej są również:

-Ból lub dyskomfort w klatce piersiowej,
-Lęk przed utratą kontroli, omdleniem, nieznanymi sytuacjami i osobami, lęk przed utratą zdrowia i życia, lęk przed śmiercią i nieustanny niepokój,
-Zawroty głowy, zasłabnięcia, problemy z utrzymaniem równowagi,
-Ucisk w żołądku, dyskomfort w okolicy brzucha, nudności, problemy jelitowe,
-Uczucie dławienia się czymś, ucisk w gardle, trudności z przełykaniem,
-Uczucie mrowienia lub drętwienia,
-Trudności ze złapaniem oddechu,
-Przypływy gorąca i zimna,
-Bóle mięśni, napięcia, uczucie wzmożonej czujności,
-Napięcie emocjonalne, ciągła drażliwość, nadmierne i nieadekwatne do sytuacji reagowanie lękiem na niespodziewanie sytuacje,
-Niepokój ruchowy, trudności z uzyskaniem stanu relaksacji i odprężenia,
-Problemy z zasypianiem, zamartwianie się przed snem,
-Problemy z koncentracją uwagi, skupieniem się na aktualnie wykonywanej czynności,
-Poczucie derealizacji i depersonalizacji, czyli odrealnionego spostrzegania siebie oraz świata,
-Uczucie pustki w głowie, które związane jest z licznymi obawami i przedłużającym się uczuciem niepokoju i lęku,
-Gonitwa natrętnych myśli,
-Bóle w różnych częściach ciała, bliżej nieokreślone,
-Zaburzenia seksualne,
-Urojenia, halucynacje, omamy,
-Niechęć do wychodzenia z domu, lęk przed kontaktami z innymi ludźmi, przed oceną,
-Stany depresyjne.

Przyczyny nerwicy lękowej

Czynniki determinujące nerwicę dzielimy na trzy kategorie: psychiczne, środowiskowe i biologiczne. Do najczęstszych przyczyn o podłożu psychologicznym i środowiskowym zaliczamy traumatyczne wydarzenia, nierzadko te nieoczywiste, wyparte i zapomniane, takie jak przemoc w rodzinie, uzależnienia, molestowanie seksualne, zbyt wygórowane wymagania i oczekiwania rodziców, poczucie braku akceptacji, odrzucenia, poczucie wstydu, upokorzenia, porażki i przegranej, np. nieudany występ publiczny na forum całej klasy. Z kolei do przyczyn biologicznych zaliczamy zaburzenia wydzielania określonych neuroprzekaźników. Zwiększony poziom adrenaliny i noradrenaliny wywołuje stres i stany lękowe. Predyspozycje do wystąpienia nerwicy mogą być także przekazywane genetycznie. Obserwuje się też korelacje nerwicy z określonymi typami osobowości, szczególnie z osobowością lękliwą, niskim poczuciem własnej wartości, poczuciem braku atrakcyjności i ułomności, brakiem odporności na krytykę ze strony otoczenia, skupieniem na sobie i unikaniem kontaktów interpersonalnych.

Jak samodzielnie złagodzić lęk?

Przede wszystkim pomocne są techniki relaksacyjne. Ważna jest także zmiana sposobu myślenia i uświadomienie sobie, że nasze myśli nie są faktami i często nie mają nic wspólnego z rzeczywistością. Traktowanie myśli jako stanu faktycznego rodzi wiele lęku i nierzadko nas przeraża. Gdy zaczynamy odczuwać lęk dobrym sposobem jest także skupienie się na tym, co jest tu i teraz, wokół nas, na przykład na liczeniu od 100 do 0 czy liczeniu przejeżdżających samochodów, tak, aby odwrócić swoje myśli od rosnącego lęku i skupić się na czymś zupełnie innym. Warto jednak podkreślić, że są to doraźne sposoby radzenia sobie z lękiem i nie zastąpią wizyty u specjalisty, który może pomóc nam odzyskać spokój i wyleczyć się z nerwicy.

Nerwica lekowa może mieć podobne objawy do fobii, zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, hipochondrii, zespołu lęku panicznego czy depresji, dlatego bardzo ważne jest jej poprawne zdiagnozowanie i odróżnienie od innych postaci lęku i zaburzeń. Nieleczona nerwica niewątpliwie pogłębia się, utrudniając tym samym codzienne funkcjonowanie jednostki. Zatem jeśli zauważysz u siebie lub u kogoś bliskiego występowanie niepokojących symptomów, skontaktuj się z psychologiem, psychoterapeutą lub z psychiatrą.