Jak radzić sobie ze stresem szkolnym u dzieci

Nowa szkoła, nowe wyzwania – dlaczego dziecku trudno przyzwyczaić się do szkoły lub przedszkola?

Niedawno zaczął się rok szkolny (i przedszkolny) – dla niektórych maluchów pierwszy w ich życiu. Wiele z nich ma już za sobą okres ekscytacji kolejnym etapem w życiu, inne nadal oswajają się z zupełnie nową sytuacją. A przecież przyzwyczajenie się do zmian nie jest łatwe nawet dla dorosłego! Dzieciom może być tym trudniej, ponieważ nie mają one jeszcze wykształconej pewności siebie. Nie wiedzą, czy są w stanie poradzić sobie z nieznanymi dotąd wyzwaniami. Część szkrabów odczuwa więc silny stres i niepokój, a jego konsekwencje mogą (choć nie muszą!) być poważne.

Jak rozpoznać, że dziecko ma kłopoty w szkole (przedszkolu) i kiedy zareagować?

Im szybciej zareagujemy na niepokojące sygnały, tym krócej maluch będzie musiał borykać się z problemem samotnie. Warto zwrócić uwagę na sposób, w jaki zachowuje się nasza pociecha, gdy opowiada o szkole czy przedszkolu. Jeśli towarzyszy temu pogorszenie nastroju, to pierwszy sygnał, że coś jest nie tak. Słysząc "szkoła jest głupia" lub "nauczyciel jest głupi" nie powinniśmy biec na skargę do dyrektora, ale porozmawiać z dzieckiem. Takie komunikaty zazwyczaj oznaczają, że maluch z czymś sobie nie radzi. Wyrażając gwałtownie swoje emocje (choć w sposób niesprecyzowany), dziecko walczy ze stresem. Innym sposobem najmłodszych na pozbycie się niepokoju jest wykształcanie nawyków, które pomagają im przetrwać trudną sytuację (np. agresywne zachowanie wobec kolegów/koleżanek w klasie, wycofanie się z grupy rówieśników czy też obgryzanie paznokci). W tej grupie zachowań, wiele ma destrukcyjny charakter, a zazwyczaj niełatwo się ich pozbyć, kiedy już raz okazały się użyteczne, pomagając pokonać stres. Dalej jest coraz trudniej – dzieci często się smucą, miewają koszmary, moczą się w nocy, a czasami doświadczają także faktycznej somatyzacji ciała (tzn. autentycznie odczuwają bóle brzucha czy głowy).

Jak pomóc dziecku, które nie lubi szkoły (przedszkola)?

Powtarzanie maluchowi, że nie warto się stresować szkołą, wywołuje odwrotny skutek. Wzmacniamy w dziecku poczucie, że ma powód do nerwów.

Jak więc reagować? Zamiast skupiać się na stresie należy – małymi kroczkami – budować u naszej pociechy pewność siebie. Warto zauważać pozytywne zachowania i wzmacniać je. Zwracać uwagę na sukcesy malucha i być z niego podwójnie dumnym. Warto porozmawiać spokojnie z dzieckiem i dowiedzieć się Co takiego musiałoby się zmienić, żeby chciało chodzić do szkoły? Można również zapytać Jak wyglądałaby wymarzona szkoła? - w ten sposób mamy szansę dowiedzieć się co jest problemem dla dziecka, który skutecznie je blokuje.

Z dziećmi, których rodzice zgłaszają się do naszego gabinetu, psycholodzy pracują skandynawską metodą Kids' Skills. Pierwszym i najważniejszym krokiem w tej metodzie jest ustalenie jakiej umiejętności dziecko musi się nauczyć, żeby problem przestał występować - takie podejście wiele zmienia, przede wszystkim budzi w dziecku motywajcę, bo dzieci naturalnie uwielbiają uczyć się nowych rzeczy. Sytuacja, która była trudna, staje się okazją do przećwiczenia nowej umiejętności - zauważa Kamila Kalbarczyk (psycholog, pedagog, praktyk metody Kids' Skills). "Pewności siebie i wiary we własne zdolności nie kształtujemy siłą woli. To zaangażowania w różne aktywności i umiejętność cieszenia się z własnych sukcesów. Tego właśnie rodzic powinien nauczyć dziecko" – podkreśla specjalistka.

Jeśli nie wiesz, jak się do tego zabrać, skorzystaj ze skutecznej terapii z zastosowaniem metody Kids' Skills, która wprowadza w życie te założenia. Terapeuci Talk&Solve, wspólnie z rodzicami i dzieckiem, szukają pożądanego zachowania, zamieniając problem w nowe umiejętności. By "zastępnik" był skuteczny, musi spełniać kilka wymogów: przede wszystkim powinien być umiejętnością konkretną, wymierną, realną i pożyteczną. Jak to działa w praktyce? Metoda Kids' Skills to 15 prostych, ale dobrze przemyślanych, kroków. Wśród nich jest między innymi etap "grupy wsparcia", ale także etap świętowania zdobycia nowej umiejętności. Wszystko po to, żeby wzmocnić w dziecku poczucie własnej wartości, które będzie bezcenne w całym jego dalszym życiu.